Salamandra plamista - gatunek uroczy i nieoczekiwany w twoim ogródku!
Salamandra plamista (lat. Salamandra salamandra) to jeden z najbardziej rozpoznawalnych płazów w Europie, a jej charakterystyczny czarny kolor z żółtymi plamkami sprawia, że jest ona wyjątkowo atrakcyjna dla obserwatorów natury. Chociaż może nie wygląda jak typowa “zwierzątko domowe”, salamandra plamista odgrywa ważną rolę w ekosystemach leśnych i górsko-leśnych, gdzie występuje.
Wygląd i cechy fizyczne
Salamandra plamista jest stosunkowo dużym płazem, dorastającym do 15-28 cm długości. Jej ciało jest zwarte iCylindryczne, a jej kończyny są krótkie i silne, przystosowane do poruszania się po podłożu leśnym.
Ubarwienie:
- Grzbiet: Czarny z charakterystycznymi, jaskrawymi żółtymi plamkami. U niektórych osobników plamy mogą być pomarańczowe lub czerwone.
- Boki: Mniejsze żółte plamki, czasami tworzące pasy.
- Brzuch: Ciemnoszary lub czarny.
Inne cechy:
- Skóra: Wilgotna i śliska. Salamandra plamista oddycha przez skórę, dlatego ważne jest, aby jej skóra była stale wilgotna.
- Oczy: Małe, czarne, wystające.
- Język: Długi, lepki, służy do łapania owadów.
Siedlisko i rozmieszczenie
Salamandra plamista występuje w Europie Środkowej i Południowej, od Hiszpanii po Grecję, Włochy i Bałkany. Preferuje wilgotne siedliska leśne z bogatą podszejką liściastą, kamieniami i strumieniami. Można ją spotkać w lasach mieszanych, buczynowych, a także na terenach górskich.
Mapa występowania Salamandry plamistej:
| Kraj | Występowanie |
|---|---|
| Polska | Tak |
| Niemcy | Tak |
| Francja | Tak |
| Włochy | Tak |
| Hiszpania | Tak |
| Grecja | Tak |
Tryb życia i zachowanie
Salamandra plamista jest zwierzęciem aktywnym nocą. Dni spędza ukryta pod kamieniami, korzeniami drzew lub w gnijących kłodach. W nocy wychodzi na powierzchnię w poszukiwaniu pokarmu.
Żywienie: Salamandra plamista jest drapieżnikiem i żywi się głównie:
- Owadami (np. dżdżownice, ślimaki, muchy)
- Pająkami
- Skorpionami
- Małymi kręgowcami (np. żabami, jaszczurkami).
Rozmnażanie: Salamandry plamiste rozmnażają się na wiosnę w wodzie. Samice składają jaja do wody lub wilgotnego podłoża, a larwy wykluwają się po około 2-3 miesiącach.
Ostrawoi: Salamandra plamista posiada gruczoły jadowe, które wydzielają substancje drażniące dla ludzi i zwierząt. Te toksyny chronią ją przed atakiem drapieżników.
Status ochrony
Salamandra plamista jest gatunkiem pospolitym w większości swojego zasięgu występowania. Jednak jej populacje maleją w niektórych regionach z powodu:
- Zniszczenia siedlisk: Wycinka lasów, urbanizacja i degradacja środowiska.
- Zanieczyszczenie wody: Ścieki przemysłowe i rolnicze mogą zaniżać wodę, w której rozmnażają się salamandry.
Ochrona Salamandry plamistej: Aby chronić salamandrę plamistą, ważne jest:
- Zachowanie naturalnych siedlisk leśnych: Tworzenie rezerwatów przyrody i parków narodowych.
- Ograniczenie zanieczyszczenia wody: Wdrażanie technologii oczyszczania ścieków i kontrolowanie zanieczyszczeń rolniczych.
- Edukacja ekologiczna: Podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat znaczenia salamandr w ekosystemie.
Salamandra plamista jest fascynującym zwierzęciem, które zasługuje na naszą ochronę. Jej obecność świadczy o zdrowiu środowiska, dlatego ważne jest, abyśmy wszyscy przyczynili się do jej zachowania dla przyszłych pokoleń.